Κρυπτοχριστιανοί του Πόντου

 
Mε την άλωση της Πόλης, και της Tραπεζούντας 8 χρόνια αργότερα, το 1461, έκλεισε το πρώτο μέρος του κεφαλαίου της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού. Πολλοί Έλληνες των πλούσιων παραλιακών πόλεων και των χωριών, για να σωθούν, πήραν το δρόμο της εξόδου και της προσφυγιάς. Άλλοι μετοίκησαν στα παράλια της μεσημβρινής και νότιας Pωσίας, άλλοι στις παραδουνάβιες περιοχές, χτίζοντας καινούργιες ελληνικές πόλεις, καινούργια πολιτισμικά κέντρα, τα οποία αργότερα δέχονταν στοργικά κάθε καταδιωγμένο Έλληνα.